عقد لازم و جایز : قابل فسخ بودن یا نبودن عقد

تفاوت عقد لازم و جایز:

عقد یک عمل مشروع و ارادی است که به وسیله توافق و اراده حداقل دو شخص به وجود می آید و موجب ایجاد اثر حقوقی می شود؛ به عبارت دیگر دو یا چند نفر به صورت ارادی با یکدیگر توافق می کنند و بر مبنای این توافق، اثر حقوقی ایجاد می کنند.

یکی از مهمترین تقسیمات عقود، تقسیم آن ها به لازم و جایز است و شناخت عقود لازم و جایز بسیار حائز اهمیت است؛ چرا که این تقسیم بندی نشان می دهد که چه عقودی قابل فسخ هستند و چه عقودی قابلیت فسخ ندارند؛ بنابراین در انعقاد تمامی قرارداد ها باید به قابل فسخ بودن یا نبودن آن ها توجه کرد؛ وگرنه موجب ایجاد ضرر و خسارت برای شخص می گردد.

عقد لازم عقدی است که از جانب طرفین قابل فسخ و برهم زدن نیست، مگر اینکه موجبات قانونی یا قراردادی وجود داشته باشد؛ به عبارت دیگر، عقود لازم را نمی شود برهم زد مگر اینکه برهم زدن، دلیل قانونی داشته باشد (مثل وجود خیاراتی همچون غبن، شرط، تخلف از شرط و...)

یا در صورتیکه هیچ دلیل قانونی برای فسخ قرارداد نباشد، طرفین با رضایت خود اقدام به برهم زدن عقد کنند که این مورد اقاله نام دارد. موارد زیر از نمونه های عقود لازم هستند:

بیع، اجاره، قرض، صلح، مزارعه و مساقات

عقد جایز عقدی است که از جانب طرفین بدون نیاز به هیچ دلیل خاصی قابل فسخ است؛ بنابراین برهم زدنِ عقد جایز نیاز به دلیل قانونی و یا رضایت طرف دیگر قرارداد ندارد. از عقود جایز می توان به موارد زیر اشاره کرد:

ودیعه، عاریه، وکالت، مضاربه

لذا به عقودی که فسخ آن ها محدود به جهات خاص قانونی یا قراردادی است عقد لازم و به عقودی که فسخ آن ها نیاز به هیچ دلیل قانونی ندارد عقد جایز گفته می شود. بنابراین اگر قصد انعقاد عقدی مثل وکالت دارید باید دقت کنید که طرف مقابل شما در این عقد ممکن است حتی بدون رضایت شما اقدام به فسخ قرارداد کند. همچنین اگر می خواهید عقد بیعی منعقد کنید باید بدانید که این عقد به راحتی قابل فسخ نیست و برای برهم زدن آن، حتما باید دلیل قانونی داشته باشید و یا اینکه طرف دیگر قرارداد هم راضی به انحلال عقد باشد.

۰ نظر / ۱۴۶۹ بازدید