» زوال وکالت
وکالت با چه مواردی از بین میرود؟
وکالت عقدی است که به موجب آن یک نفر، شخص دیگری را برای انجام کاری نایب خود میکند؛ به عبارت دیگر فرد برای انجام امری، شخص دیگری را به عنوان وکیل خود در نظر می گیرد. به شخصی که به دیگری وکالت می دهد موکل و به شخصی که وکالت را قبول می کند وکیل میگویند. به علاوه وکالت یک عقد جایز است که هر دو طرف میتوانند هرگاه که بخواهند بدون نیاز به دلیل خاصی این عقد را بر هم زنند. بنابراین از بین رفتن وکالت راههای مختلفی دارد که در زیر به آنها اشاره میکنیم:
۱- موکل وکیل خود را عزل کند:
هرگاه موکل وکیلش را عزل کند عقد وکالت از بین میرود. البته برای اینکه عزل موثر باشد باید به اطلاع طرف مقابل (یعنی وکیل) برسد و صرف اینکه موکل فقط قصد عزل کند برای برهم زدن وکالت کافی نیست.
۲- وکیل از وکالت استعفا دهد:
در اینجا صرف اینکه وکیل اعلام کند که میخواهد از سمت وکالت کنار رود کافی است و نیازی نیست که استعفا به اطلاع موکل برسد.
٣- وکیل یا موکل فوت کند یا مجنون شود:
یکی دیگر از مواردی که باعث از بین رفتن عقد وکالت میشود این است که وکیل یا موکل فوت کند یا مجنون شود. توضیح بیشتر آنکه به محض فوت موکل، وکیل از سمت خود برکنار میشود و همین مسئله در خصوص فوت یا جنون طرف دیگر هم وجود دارد.
۴- وکیل یا موکل سفیه شود:
سفه به معنای عدم رشد است؛ به عبارت دیگر به شخصی که قادر به اداره اموال خود نیست و صلاح خود را در امور مالی تشخیص نمیدهد سفیه می گویند. پس اگر وکیل یا موکل سفیه باشند و سفه نیز مانع وکالت باشد (مثل وکالت در امور مالی که به ضرر شخص است) موجب زایل شدن وکالت می شود.
۵- اگر موضوع وکالت مالی باشد، ورشکستگی موکل موجب از بین رفتن وکالت می شود:
دلیل این مسئله این است که شخص ورشکسته نمی تواند در اموال خود تصرف کند؛ برای همین نباید در خصوص اموالش وکیل تعیین نماید.
۶- موضوع وکالت از بین برود:
مثلاً الف برای فروش خانه خود به ب وکالت داده باشد اما آن خانه به واسطه زلزله تخریب شود. در اینجا چون موضوع وکالت که فروش خانه بوده است از بین رفته، به تبع آن وکالت هم از بین می رود.
۷- خود موکل عمل مورد وکالت یا عملی که با وکالت در تعارض است را انجام دهد:
مثلاً شخصی به دیگری وکالت داده است تا خانه اش را بفروشد ولی خودش اقدام به فروش خانه می کند.در این صورت چون خود موکل عمل مورد وکالت را انجام داده است وکالت زائل می شود.
۸- مدت وکالت منقضی شود:
اگر برای وکالت مدتی تعیین شده باشد پس از به پایان رسیدن مدت، وکالت منحل می گردد.
٩- ممنوعیت وکیل از وکالت:
مورد آخر این است که وکیل ممنوع از وکالت باشد؛مثل وکیل دادگستری که به صورت دائمی منفصل شده باشد. لذا ممنوعیت از وکالت نیز از دیگر طرق زوال وکالت میباشد.
بنابراین هر یک از موارد بالا باعث می شود تا عقد وکالت از بین برود و منحل گردد.